คำขวัญอำเภอนายายอาม จังหวัดจันทบุรี

ประตูสู่เมืองจันท์  ครบครันการศึกษา
คุ้มวิมานงามตา     ตากสินราชาพักทัพ

สมบูรณ์ทรัพยากร

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี

ทิศใต้ ติดต่อกับทะเลอ่าวไทย

ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี

ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอแกลง จังหวัดระยอง

อำเภอนายายอาม เป็นอำเภอลำดับที่ 9 ของจังหวัดจันทบุรี เดิมมีฐานะเป็นกิ่งอำเภอ ชื่อว่า “กิ่งอำเภอนายายอาม” โดยแบ่งเขตการปกครองออกจากอำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี เนื่องจากพื้นที่อยู่ห่างไกลจากตัวอำเภอท่าใหม่ ไม่สะดวกในการเดินทางติดต่อราชการ ได้รับการประกาศจัดตั้งเป็นกิ่งอำเภอตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน 2535 ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ 13 มีนาคม 2535 โดยแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 6 ตำบล ได้แก่ ตำบลนายายอาม ตำบลช้างข้าม ตำบลกระแจะ ตำบลสนามไชย ตำบลวังใหม่ และตำบลวังโตนด ต่อมาวันที่ 5 ธันวาคม 2539 กิ่งอำเภอนายายอามได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นอำเภอ โดยใช้ชื่อว่า “อำเภอนายายอาม” จนถึงปัจจุบัน

ข้อมูลสถานบริการสาธารณสุข
สถานบริการสาธารณสุขภาครัฐ

โรงพยาบาลชุมชน                                      1        แห่ง  ขนาด 30 เตียง
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล                     7        แห่ง

สถานบริการสาธารณสุขภาคเอกชน

ร้านขายยาแผนปัจจุบัน                                3        แห่ง                       
ร้านขายยาแผนปัจจุบันบรรจุเสร็จ                    5        แห่ง              
ร้านขายยาแผนโบราณ                                 2        แห่ง                       
สถานผดุงครรภ์ไม่มีเตียงชั้น 1                         3       แห่ง              
สถานผดุงครรภ์ไม่มีเตียงชั้น2                          1       แห่ง                       
คลินิกแพทย์/คลินิกทันตกรรม                         1/1     แห่ง    
สถานพยาบาลไม่มีเตียงแผนปัจจุบันเวชกรรมชั้น 1   1     แห่ง   

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอนายายอาม แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 6 ตำบล 67 หมู่บ้าน  ดังนี้
ตำบลนายายอาม แบ่งเป็น        15      หมู่บ้าน
ตำบลช้างข้าม    แบ่งเป็น        10      หมู่บ้าน
ตำบลกระแจะ   แบ่งเป็น          11      หมู่บ้าน
ตำบลสนามไชย  แบ่งเป็น         8       หมู่บ้าน
ตำบลวังโตนด    แบ่งเป็น        10      หมู่บ้าน
ตำบลวังใหม่      แบ่งเป็น        10      หมู่บ้าน

 

การปกครองส่วนท้องถิ่น

อำเภอนายายอาม  ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 7 แห่ง  ได้แก่
เทศบาลตำบลนายายอาม  ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลนายายอาม(ม.1,ม.2,ม.7)
องค์การบริหารส่วนตำบลนายายอาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนายายอาม(นอกเขตเทศบาลตำบลนายายอาม)
เทศบาลตำบลช้างข้าม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช้างข้ามทั้งตำบล
เทศบาลตำบลสนามไชย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสนามไชยทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลกระแจะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกระแจะทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลวังโตนด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังโตนดทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลวังใหม่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังใหม่ทั้งตำบล

ภูมิประเทศ
พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบ ลักษณะลาดจากทิศเหนือลงสู่ทิศใต้ สลับกับเนินเขาบางแห่ง มีเทือกเขาทะลายพาดผ่านจากทิศเหนือจรดถนนสุขุมวิท กั้นตำบลนายายอาม กับตำบลวังใหม่ มีคลองวังโตนดกั้นเขตอำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี และคลองพังราดกั้นเขตจังหวัดระยอง

ภูมิอากาศ
ลักษณะอากาศแบบร้อนชื้น ประกอบด้วย 3 ฤดู ฤดูฝนเริ่มตั้งแต่เดือนมิถุนายน-กันยายน ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนตุลาคม-มกราคม และฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์-พฤษภาคม

การคมนาคม
อำเภอนายายอาม เปรียบเสมือนเมืองหน้าด่านของจังหวัดจันทบุรี ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัดจันทบุรี ห่างจากตัวจังหวัดจันทบุรี 45 กิโลเมตร ห่างจากกรุงเทพ 190 กิโลเมตร มีถนนสุขุมวิทเป็นถนนสายหลักในการคมนาคม

เชื้อชาติและศาสนา
อำเภอนายายอาม มีวัด จำนวน 25 แห่ง  สำนักสงฆ์ 7 แห่ง  ที่พักสงฆ์  11 แห่ง  พระภิกษุ 287 รูป สามเณร 15 รูป ส่วนการนับถือศาสนาของประชากร ส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ ร้อยละ 99.95 นับถือศาสนาอิสลาม ร้อยละ 0.05

การศึกษา
มีโรงเรียนทั้งสิ้น  22 แห่ง ประกอบด้วย โรงเรียนมัธยม 2 แห่ง โรงเรียนประถม 18 แห่ง
(โรงเรียนประถมเอกชน 2 แห่ง) จำนวนศูนย์เด็กเล็กในพื้นที่  11 แห่ง (เทศบาล 3 แห่ง อบต.4 แห่ง)

ข้อมูลด้านเศรษฐกิจ
อาชีพหลัก  ได้แก่ เกษตรกรรม  อาชีพประมงชายฝั่ง การเลี้ยงกุ้งและรับจ้าง
มีสถาบันการเงิน 3 แห่ง ได้แก่ ธนาคารกรุงเทพ ธนาคารกรุงไทย และธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ อยู่ระหว่างดำเนินการก่อสร้าง 1 แห่งได้แก่ ธนาคารกสิกรไทย

ข้อมูลด้านทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ
ป่าเขาทะลาย
คลองนายายอาม
คลองวังโตนด

ข้อมูลด้านการเกษตร
ผลผลิตที่สำคัญ ได้แก่ ทุเรียน เงาะ ลองกอง มังคุด

โรงงานอุตสาหกรรมที่สำคัญ ได้แก่
โรงงานกุ้งส่งออก 2 แห่ง ได้แก่ บริษัทจันทบุรีซีฟูดส์และโฟรเซ่นฟูดส์ ตำบลนายายอาม อำเภอนายายอาม จังหวัดจันทบุรี
โรงงานแปรรูปไม้ยางพารา 3 แห่ง ตั้งอยู่หมู่ 8  ตำบลนายายอาม หมู่ที่ 6 ตำบลวังใหม่ และหมู่ 10ตำบลวังโตนด อำเภอนายายอาม จังหวัดจันทบุรี